شرح کتاب صلاة القضاء فصل هشتم جلسه اول

شرح کتاب صلاة القضاء فصل8 جلسه1

حجت الاسلام و المسلمین امینی

الروضةُ البَهیّه (شرح لُمعه دمشقیّه)

--------------------------------

 

 

 

 

-----------------------------------------

 

🔲  🌸  ❇️  الفصل الثامن - فی القضاء

💠   یجب قضاء الفرائض الیومیة مع الفوات حال البلوغ و العقل و الخلو عن  الحیض، و النفاس، و الکفر الأصلی احترز به عن العارضی بالارتداد فإنه لا یسقطه کما سیأتی. و خرج بالعقل المجنون فلا قضاء علیه، إلا أن یکون سببه بفعله کالسکران مع القصد و الاختیار، و عدم الحاجة.

 

فصل هشتم) 

احکام قضاء نماز)

الفصل الثامن فی القضاء

قضاء در اصطلاح فقهاء و اصولیین عبارت است از انجام فعل واجب یا مستحب که محدود به وقت معین است،

در خارج از آن وقت  کسی که نمازهای واجب شبانه روزی را در وقتش نخوانده و از او فوت شده  این فضای آنرا بجا آورد به چند شرط: 

١. اینکه در حال بلوغ فوت شده باشد پس نمازهائی که قبل از بلوغ  خوانده قضایش بعد از بلوغ واجب نیست. 

2. اینکه در حال وجود عقل، فوت شده باشد پس نمازهائی که از شخص مجنون فوت می شود قضایش بعد از سلامتی از جنون، واجب نیست مگر در یک صورت و آن وقتی که جنون و بی عقلی بسبب خود شخص باشد مثل اینکه شخصی با اختیار خود عمدأ شراب خورد و مست شد و آدم مست در حال مستی، کی عقل می باشد، چنین شخص نمازهائی که در حال مستی از او فوت شده باید بعد از خوب شدن، قضا کند.

٣. اگر زن است در حال حیض یا نفاس نبوده باشد پس نمازهائی که در آن  دو حال از او فوت می شود قضایش واجب نیست.

4- اینکه کافر نبوده باشد پس نمازهائی که از کافر در حال کفرش فوت شده  اگر مسلمان شود قضایش واجب نیست. 

ترجمه و شرح عبارت: (فی القضاء) الف ولام در آن عوض مضاف الیه است یعنی فی قضاء الصلاة (یجب قضاء الفرائض ... واجب است قضاء نمازهای واجب یومیه اگر فوت شود (از انسان در حال بلوغ و عقل و (در حال) خالی بودن از حیض و نفاس و (خالی بودن از) کفر اصلی إحترز به عن... یعنی اینکه مصنف قید - اصلی آورد تا خارج کند کفر عارضی را مثل إرتداد پس خالی بودن از کفر عارضی شرط وجوب قضاء نمی باشد زیرا کسی که از اسلام برگردد و مرتد شود نمازهائی که از او در حال ارتداد فوت می شود بعد از برگشت به اسلام، قضایش واجب است چنانکه بحثش خواهد آمد در عبارت مصنف.  ترجمه: احتراز و دوری نمود مصنف به قید - اصلی از کفر عارضی (که عارض شود) بسبب ارتداد (و برگشتن از دین اسلام) زیرا کفر عارضی ساقط نمی کند قضا را (بلکه باید نمازهای فوت شده در حال ارتداد را قضا کند بعد از برگشت به اسلام). وخرج بالعقل، المجنون... یعنی اینکه مصنف قید ۔ عقل آورد و فرمود در حال وجود عقل، نمازش فوت شده باشد، برای اینکه شخص مجنون خارج شود پس برای مجنون بعد از خوب شدن، قضای نمازهای فوت شده در حال جنون واجب نیست. ناگفته نماند مقصود شارح از مجنون، در اینجا، فقط باصطلاح دیوانه نیست بلکه مقصود کسی است که عاقل نباشد و این معنی، هم دیوانه را شامل است و هم شخص مست را (البته آن مستی که بی توجه و بدون قصد و اختیار بواسطه شراب مثلا مست شده) چون آدم مست در حال مستی، عقلش گرفته و یا پوشیده می شود و در آن حال عاقل نیست پس به قید - عقل۔ مجنون به هر دو قسمش خارج می شود و نمازهایش قضا ندارد). 

شارح می فرماید: مگر (در یک صورت، مجنون نمازهایش قضا دارد و آن) در صورتی که سبب جنون (و بی عقل شدنش) بوسیله کار خود او باشد و سبب جنون را خودش فراهم کرده و بسبب خدائی و آفت آسمانی نباشد) مثل آدم مست بشرط اینکه با قصد واختیار و بدون هیچ احتیاجی، خود را مست کرده (توضیح این سه شرط را پس از این می دهیم).  مع القصد والاختیار وعدم الحاجة این سه چیز قید می باشند برای شکران یعنی آدم مست با این سه شرط باید نمازهای فوت شده در حال مستی را قضا کند و آن سه شرط عبارتند از: 

١. اینکه خودش خواسته مست شود و بی عقل گردد یعنی با علم و آگاهی به  اینکه فلان مایع مست کننده است آنرا بخورد تا مست شود ولی اگر قصد مستی نداشت بلکه با ندانستن اینکه فلان مایع مست کننده است آنرا بخورد و مست شود نمازهایش قضا ندارد. 

۲- اینکه با اختیار خود آنرا بخورد یعنی او را إکراه و وادار و جبر برخوردن آن مایع مست کننده نکرده اند ولی اگر با اختیار نبود بلکه او را وادار و مجبور کرده باشند و مست شود نمازهایش قضا ندارد. 

۳- اینکه بدون احتیاج به آن، بخورد ولی اگر احتیاج به آن داشت و مضطر بودن به خوردن آن بجهت اینکه دوای مرض او می باشد و یا در بیابان است و بجهت جلوگیری از گرسنگی تا هلاک نگردد آنرا خورد، نمازش قضا ندارد.

 

 

001-Fegh-2-Amini.mp3